Hiperhomocysteinemia w onkologii: czynniki ryzyka i implikacje kliniczne
Homocysteina, siarkowy aminokwas niebiałkowy, odgrywa kluczową rolę w metabolizmie metylacji i stabilności genomu. Jej podwyższone stężenie – hiperhomocysteinemia – coraz częściej wiązane jest z rozwojem i progresją chorób nowotworowych poprzez zaburzenia metylacji DNA, stres oksydacyjny i przewlekły stan zapalny. Monitorowanie poziomu homocysteiny może wspierać ocenę rokowania, skuteczności terapii oraz identyfikację niedoborów żywieniowych u pacjentów onkologicznych.
Wprowadzenie
Homocysteina to siarkowy aminokwas niebiałkowy, powstający w organizmie jako pośredni metabolit w przemianach metioniny. Nie jest składnikiem białek, lecz pełni istotną rolę w metabolizmie metylacji i w cyklu jednowęglowym. Jej poziom w osoczu zależy od równowagi pomiędzy remetylacją do metioniny a transsulfuracyjnym przekształceniem w cysteinę. Zaburzenia tego procesu prowadzą do hiperhomocysteinemii, co ma znaczenie patogenetyczne w chorobach sercowo-naczyniowych, neurologicznych i nowotworowych.
Hiperhomocysteinemia, czyli stan podwyższonego stężenia homocysteiny w osoczu, może mieć postać łagodną (15–30 µmol/L), umiarkowaną (31–100 µmol/L) lub ciężką (>100 µmol/L), zwykle związaną z wrodzonymi defektami enzymatycznymi.
Przyczynami hiperhomocysteinemii są zarówno niedobory witamin z grupy B (B6, B12, folianów), czynniki genetyczne (np. mutacje MTHFR), jak i choroby przewlekłe (np. niewydolność nerek). Stan ten sprzyja stresowi oksydacyjnemu, dysfunkcji śródbłonka, a także zaburzeniom metylacji DNA, co może mieć udział w procesach kancerogenezy.
Chcesz przeczytać więcej?
Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.
O autorze
dr Anna Kościej
czytam artykułyDietetyk, psychodietetyk, Kierownik Zakładu Dietetyki w Małopolskiej Uczelni Państwowej im. Rtm. W. Pileckiego w Oświęcimiu. Pracuje także jako dietetyk na oddziale otolaryngologii i chirurgii onkologicznej głowy i szyi w 5 WSzK w Krakowie. Członek Polskiego Towarzystwa Żywienia Pozajelitowego, Dojelitowego i Metabolizmu. Zainteresowania zawodowe skupiają się przede wszystkim wokół leczenia żywieniowego oraz żywienia w chirurgii i onkologii.