person_addDołącz loginZaloguj się
Facebook Instagram

Znaczenie likopenu w profilaktyce nowotworowej

dr n. med. i n. o zdr. Maja Czerwińska-Rogowska
ŻYWIENIE W ONKOLOGII

06-02-2025

1/2024

W związku z rosnącą liczbą zachorowań na nowo- twory poszukujemy nowych sposobów na ich skuteczniejsze leczenie. Jedną z metod jest znalezienie naturalnych rozwiązań wspomagających leczenie oraz zmniejszających ryzyko chorób nowotworowych. Wśród składników o takim działaniu jest m.in. likopen.

Likopen jest składnikiem naturalnie występującym w żywności. Należy do grupy karotenoidów, które odpowiadają m.in. za barwę roślin. Największym źródłem likopenu w żywności są pomidory oraz przetwory pomidorowe. Składnik ten występuje również w innych owocach i warzywach. Są to m.in. marchew, arbuz, grejpfrut czy papaja.

Jednak to pomidory są głównym źródłem likopenu w diecie. Zawartość likopenu zależy od gatunku pomidorów oraz stopnia ich dojrzałości1. Średnia zawartość likopenu w świeżych pomidorach wynosi od 0,88 do 7,74 mg/100 g. Likopen jest dość ciekawym związkiem ponieważ jego biodostępność poprawia się pod wpływem procesów technologicznych. Oznacza to, że w przetworach pomidorowych (koncentrat, passata, sos pomidorowy) dostępno...

Chcesz przeczytać więcej?

Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.

Zaloguj się
nie masz konta? Sprawdź ofertę
  1. Puah B.P., Jalil J., Attiq A., Kamisah Y., New Insights into Molecular Mechanism behind Anti-Cancer Activities of Lycopene, „Molecules” 2021, 26, s. 3888.
  2. Kapała A., Szlendak M., Motacka E., The Anti-Cancer Activity of Lycopene: A Systematic Review of Human and Animal Studies, „Nutrients” 2022, 14, s. 5152.
  3. Tang L., Jin T., Zeng X., Wang J.S., Lycopene inhibits the growth of human androgen-independent prostate cancer cells in vitro and in BALB/c nude mice, „J. Nutr.” 2005;135, s. 287–290. doi: 10.1093/jn/135.2.287
  4. Applegate C.C., Rowles J.L. 3rd, Erdman J.W. Jr., Can Lycopene Impact the Androgen Axis in Prostate Cancer?: A Systematic Review of Cell Culture and Animal Studies, „Nutrients” 2019 Mar 15;11(3), s. 633. doi: 10.3390/nu11030633. PMID: 30875962; PMCID: PMC6471887.
  5. Zhuang E., Uchio E., Lilly M., Zi X., Fruehauf J.P., A phase II study of docetaxel plus lycopene in metastatic castrate resistant prostate cancer, „Biomed Pharmacother.” 2021 Nov;143, s. 112226. doi: 10.1016/j.biopha.2021.112226. Epub 2021 Sep 24. PMID: 34649352; PMCID: PMC9886492.
  6. Sharifi-Zahabi E., Soltani S., Malekahmadi M. i wsp., The effect of lycopene supplement from different sources on prostate specific antigen (PSA): A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials, „Complement Ther Med.” 2022 Mar;64, s. 102801. doi: 10.1016/j.ctim.2022.102801. Epub 2022 Jan 11. PMID: 35031434.
  7. Marzocco S., Singla R.K., Capasso A., Multifaceted Effects of Lycopene: A Boulevard to the Multitarget-Based Treatment for Cancer, „Molecules” 2021 Sep 2;26(17), s. 5333. doi: 10.3390/molecules26175333. PMID: 34500768; PMCID: PMC8434243.
  8. Chen P., Zhang W., Wang X. i wsp., Lycopene and risk of prostate cancer, „Medicine” 2015, 94, s. e1260.
  9. Giovannucci E., Rimm E.B., Liu Y., Stampfer M.J., Willett W.C., A prospective study of tomato products, lycopene, and prostate cancer risk (Mar.), „J. Natl. Cancer Inst.” 94 (5) (2002), s. 391–398.
  10. Wang Y., Cui R., Xiao Y. , Fang J., Xu Q., Effect of carotene and lycopene on the risk of prostate cancer: a systematic review and dose-response meta-analysis of observational studies, „PLoS One”, 10 (9) (2015), Article e0137427.
  11. van Breemen R.B., Sharifi R., Viana M. i wsp., Antioxidant effects of lycopene in African American men with pros„tate cancer or benign prostate hyperplasia: A randomized, controlled trial, Cancer Prev. Res. (Phila)” 2011;4, s. 711–718. doi: 10.1158/1940-6207.CAPR-10-0288
  12. Mehdi Sadeghian, Maryam Asadi, Sepideh Rahmani i wsp., (2020), Lycopene Does Not Affect Prostate-Specific Antigen in Men with Non-Metastatic Prostate Cancer: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials, „Nutrition and Cancer”, 2021, 73(11-12) s.2796-2807., –. doi:10.1080/01635581.2020.1862254 
  13. Zhou S.K., Zhang R.L., Bi T.N., Lu Y., Jiang L.X., Inhibitory effect of lycopene against the growth of human gastric cancer cells, „Afr. J. Tradit. Complement. Altern. Med.” 2016, 13, s. 184–190.
  14. Luo C., Wu X.G., Lycopene enhances antioxidant enzyme activities and immunity function in N-Methyl-N′-Nitro-N-nitrosoguanidine-induced gastric cancer rats, „Int. J. Mol. Sci.” 2011, 12, s. 3340–335.
  15. Ip B.C., Hu K.Q., Liu C. i wsp., Lycopene metabolite, apo-10-lycopenoic acid, inhibits diethylnitrosamine-initiated, high fat diet-promoted hepatic inflammation and tumorigenesis in mice, „Cancer Prev. Res.” 2013, 6, s. 1304–1316.
  16. Jiang L.N., Liu Y.B., Li B.H., Lycopene exerts anti-inflammatory effect to inhibit prostate cancer progression, „Asian J. Androl.” 2019, 21, s. 80–85.
  17. Paur I., Lilleby W., Bøhn S.K. i wsp., Tomato-based randomized controlled trial in prostate cancer patients: Effect on PSA, „Clin. Nutr.” 2017, 36, s. 672–679.
  18. Chen L., Stacewicz-Sapuntzakis M., Duncan C. Sharifi i wsp., Oxidative DNA damage in prostate cancer patients consuming tomato sauce-based entrees as a whole-food intervention, „J Natl Cancer Inst.” 2001; 93, s. 1872–1879.
  19. Ansari M.S., Gupta N.P., Lycopene: a novel drug therapy in hormone refractory metastatic prostate cancer. (Oct.), „Urol. Oncol.” 22 (5) (2004), s. 415–420.
  20. Schwenke C., Ubrig B., Thürmann P., Eggersmann C., Roth S., Lycopene for advanced hormone refractory prostate cancer: a prospective, open phase II pilot study (Mar.), „J. Urol.” 181 (3) (2009), s. 1098–1103.
  21. Kucuk O., Sarkar F.H., Sakr W. i wsp., Phase II randomized clinical trial of lycopene supplementation before radical prostatectomy, „Cancer Epidemiol. Biomark. Prev.” 2001, 10, s. 861–868.
  22. Ansari M.S., Gupta N.P., A comparison of lycopene and orchidectomy vs orchidectomy alone in the management of advanced prostate cancer, „BJU Int.” 2003; 92, s. 375–378.
  23. Kumar N.B., Besterman-Dahan K., Kang L. i wsp., Results of a randomized clinical trial of the action of several doses of lycopene in localized prostate cancer: administration prior to radical prostatectomy, „Clin Med Urol.” 2008; 1, s. 1–14.
  24. Jatoi A., Burch P., Hillman D. i wsp., A Tomato-Based, Lycopene-Containing Intervention for Androgen-Independent Prostate Cancer: Results of a Phase II Study from the North Central Cancer Treatment Group, „Urology” 2007, 69, s. 289–29.

O autorze

dr n. med. i n. o zdr. Maja Czerwińska-Rogowska

czytam artykuły

Dietetyk kliniczny specjalizujący się w onkologii i zaburzeniach hormonalnych. Od 2015 pracuje w szpitalnym zespole żywieniowym, gdzie zajmuje się przede wszystkim pacjentami niedożywionymi i żywionymi dojelitowo. Autorka licznych publikacji i szkoleń dla dietetyków. Wykładowca Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie. Prelegentka na konferencjach krajowych i międzynarodowych. Swoją wiedzę popularyzuje nagrywając podcast i pisząc artykuły naukowe i popularnonaukowe http://www.drmajaczerwinska.pl/