Znaczenie argininy w terapii żywieniowej
Arginina, aminokwas o szerokim spektrum działania, pełni kluczową rolę w wielu procesach metabolicznych. Pomimo że organizm ludzki potrafi syntetyzować argininę, w warunkach stresu metabolicznego, chorób czy intensywnego wysiłku fizycznego jej endogenna produkcja może być niewystarczająca, co stwarza zapotrzebowanie na jej dostarczanie z zewnątrz. Arginina znajduje szerokie zastosowanie w medycynie, zwłaszcza w leczeniu schorzeń wątroby, onkologii oraz w kontekście terapii regeneracyjnych, jednak jej stosowanie wymaga precyzyjnego dozowania, aby uniknąć potencjalnych skutków ubocznych.
Wprowadzenie
Arginina jest jednym z 20 aminokwasów będących podstawowymi budulcami białek. Jest klasyfikowana jako aminokwas względnie egzogenny, co oznacza, że organizm może ją syntetyzować, ale w określonych warunkach, takich jak stres metaboliczny lub choroby, jej endogenna produkcja może być niewystarczająca. Pod względem chemicznym arginina jest zasadowym aminokwasem, posiadającym grupę guanidynową, która odgrywa kluczową rolę w wiązaniu tlenku azotu (NO) i uczestniczy w wielu procesach metabolicznych.
Chcesz przeczytać więcej?

Pełna treść artykułu, wraz z załącznikami do pobrania, dostępna jest dla prenumeratorów czasopisma, po zalogowaniu się.
-
Ścibior D., Czeczot H., Arginina – metabolizm i funkcje w organizmie człowieka, „Postepy Hig Med Dosw.” 2004; 58, s. 321-332.
-
Matuszak, Suliburska, Rola argininy w prewencji i leczeniu chorób metabolicznych, „Forum Zaburzen Metabolicznych” 2012, vol. 3, no 2, s. 50–53.
-
Kunachowicz H. (red.), Tabele składu i wartości odżywczej żywności, PZWL, 2017.
-
Szalas A., Kurek J.M., Krejpcio Z., The Potential of L-Arginine in Prevention and Treatment of Disturbed Carbohydrate and Lipid Metabolism – A Review, „Nutrients” 2022, 14/ 961.
-
Szlas A., Kurek J.M. Krejpcio Z., The Potential of L-Arginine in Prevention and Treatment of Disturbed Carbohydrate and Lipid Metabolism – A Review, Nutrients 2022, 14, 961.
-
Guoyao Wu 1 2 3, Cynthia J Meininger 4, Catherine J McNeal 5 i wsp., Role of L-Arginine in Nitric Oxide Synthesis and Health in Humans, „Adv Exp Med Biol” 2021:1332, s. 167–187.
-
Lamas B., Vergnaud-Gauduchon J., Goncalves-Mendes N. i wsp., Altered functions of natural killer cells in response to L-Arginine availability, „Cell Immunol.” 2012 Dec;280(2), s. 182-90. doi: 10.1016/j.cellimm.2012.11.018. Epub 2012 Dec 19. PMID: 23399839.
-
Klek S., Żywienie immunomodulujące: nowe wskazania w dobie nowoczesnej opieki okołooperacyjnej, „Postępy Żywienia Klinicznego” 2023, tom 18, s. 9–15.
-
Jabłecka A., Bogdański P., Balcer N. i wsp., The effect of oral L-arginine supplementation on fasting glucose, HbA1c, nitric oxide and total antioxidant status in diabetic patients with atherosclerotic peripheral arterial disease of lower extremities, „Eur Rev Med Pharmacol Sci.” 2012 Mar;16(3), s. 342-50. PMID: 22530351
-
Lucotti P., Setola E., Monti L.D. i wsp., Beneficial effects of a long-term oral L-arginine treatment added to a hypocaloric diet and exercise training program in obese, insulin-resistant type 2 diabetic patients, „Am J Physiol Endocrinol Metab.” 2006 Nov;291(5), s. E906-12. doi: 10.1152/ajpendo.00002.2006. Epub 2006 Jun 13. PMID: 16772327.
-
Porto A.A., Gonzaga L.A., Benjamim C.J.R., Valenti V.E., Absence of Effects of L-Arginine and L-Citrulline on Inflammatory Biomarkers and Oxidative Stress in Response to Physical , s. Exercise: A Systematic Review with Meta-Analysis, „Nutrients” 2023 Apr 21;15(8)1995. doi: 10.3390/nu15081995. PMID: 37111214; PMCID: PMC10228635
-
Arribas-López E., Zand N., Ojo O., Snowden M.J., Kochhar T., The Effect of Amino Acids on Wound Healing: A Systematic Review and Meta-Analysis on Arginine and Glutamine, „Nutrients” 2021 Jul 22;13(8), s. 2498. doi: 10.3390/nu13082498. PMID: 34444657; PMCID: PMC8399682.
-
Kapała A., Leczenie żywieniowe pacjentów z rozpoznaniem nowotworu złośliwego regionu głowy i szyi, „Onkologia w Praktyce Klinicznej – Edukacja” 2018, tom 4, nr 2.
-
De Luis D.A., Izaola O., Terroba M.C. i wsp., Effect of three different doses of arginine enhanced enteral nutrition on nutritional status and outcomes in well nourished postsurgical cancer patients: a randomized single blinded prospective trial, „Eur Rev Med Pharmacol Sci.” 2015; 19(6), s. 950-5. pmid:25855918
-
Martin N.D., Schott L.L., Miranowski M.K. i wsp. (2024), Exploring the impact of arginine-supplemented immunonutrition on length of stay in the intensive care unit: A retrospective cross-sectional analysis, „PLoS ONE” 19(4), s. e0302074.
-
He W., Connolly E.D., Cross H.R., Wu G. (2024), Dietary protein and amino acid intakes for mitigating sarcopenia in humans, „Critical Reviews in Food Science and Nutrition”, s. 1–24.
-
Hua C., Chen Y., Sun Z. i wsp., Associations of serum arginine acid with sarcopenia in Chinese eldely women, „Nutr Metab (Lond)” 2024 Aug 8;21(1), s. 63. doi: 10.1186/s12986-024-00839-3. PMID: 39118134; PMCID: PMC11308234.
-
Tosato M., Calvani R., Picca A. i wsp., Gemelli against COVID-19 Post-Acute Care Team. Effects of l-Arginine Plus Vitamin C Supplementation on Physical Performance, Endothelial Function, and Persistent Fatigue in Adults with Long COVID: A Single-Blind Randomized Controlled Trial, „Nutrients” 2022 Nov 23;14(23), s. 4984. doi: 10.3390/nu14234984. PMID: 36501014; PMCID: PMC9738241.
-
Graboń W., Arginina – podstawowy aminokwas w procesie nowotworzenia, „Postepy Hig Med Dosw.” (online), 2006; 60, s. 483–489.
-
Eljaszewicz i wsp., Aktywność makrofagów w rozwoju choroby nowotworowej, „Współczesna Onkologia” (2010) vol. 14; 1, s. 1–6.
-
Zdrojewicz i wsp., Rola argininy w organizmie człowieka, „Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy” 2019, 30 (1).
O autorach

dr Anna Kościej
czytam artykułyDietetyk, psychodietetyk, Kierownik Zakładu Dietetyki w Małopolskiej Uczelni Państwowej im. Rtm. W. Pileckiego w Oświęcimiu. Pracuje także jako dietetyk na oddziale otolaryngologii i chirurgii onkologicznej głowy i szyi w 5 WSzK w Krakowie. Członek Polskiego Towarzystwa Żywienia Pozajelitowego, Dojelitowego i Metabolizmu. Zainteresowania zawodowe skupiają się przede wszystkim wokół leczenia żywieniowego oraz żywienia w chirurgii i onkologii.

Patrycja Jachymczyk
czytam artykułyStudentka III roku kierunku Dietetyka, o specjalności poradnictwo dietetyczne, w Małopolskiej Uczelni Państwowej im. rotmistrza Witolda Pileckiego w Oświęcimiu. Dietetyka jest dla niej pasją, z którą wiąże swoją przyszłość. Angażuje się w różnorodne inicjatywy zdrowotne i edukacyjne, działania koła naukowego, uczestniczy także w szkoleniach i konferencjach naukowych. Jej zainteresowania zawodowe i naukowe skupiają się w szczególności na prewencji oraz leczeniu żywieniowym otyłości i wybranych chorób dietozależnych."